Dna moczanowa – co jeść, a czego unikać? Jakie przyprawy warto włączyć do diety? Plus przykładowe posiłki.

Kolejny wpis stworzony w związku z moją nową podopieczną. Tym razem o dietoterapii w dnie moczanowej. W przypadku tej choroby odpowiednia dieta ma istotne znaczenie i znacznie wpływa na jakość życia chorego. Dna moczanowa – co jeść, a czego unikać? Plus przykładowe posiłki. Serdecznie zapraszam do artykułu.

Czym jest dna moczanowa?

Dna moczanowa (artretyzm, podagra, skaza moczanowa) to schorzenie metaboliczne, które polega na odkładaniu się kwasu moczowego we krwi. Kwas moczowy jest końcowym produktem katabolizmu zasad purynowych (adeniny, guaniny). Zasady purynowe, z których on powstaje, pochodzą z rozpadu komórek oraz są dostarczane z pokarmem. Kwas moczowy w większości wydalany jest wraz z moczem, w mniejszości z kałem. Choroba ta występuje częściej u mężczyzn pomiędzy 30 a 50 rż.

Jakie są objawy choroby?

U chorego co jakiś czas, najczęściej w nocy, dochodzi do ostrych napadów, czyli ostrego zapalenia stawów. Napad pojawia się nagle, dochodzi do podwyższenia temperatury ciała, obrzęku stawu, zaciemnienia skóry, bólu w stawie (najczęściej w stopach). Napad mija po kilku dniach lub tygodniach i powraca po kilku miesiącach lub latach. Czynniki takie jak: dieta bogata w puryny, stres, niektóre leki, np. antybiotyki, zwiększony wysiłek fizyczny sprzyjają nawrotom. Po wielu latach dochodzi do przewlekłego wielostawowego zapalenia dnawego i towarzyszącym mu innym powikłaniom, np. nerek, czy układu krążenia.

Co przyczynia się do rozwoju dny moczanowej?

Przyczyną dny moczanowej jest nadmierne wytwarzanie kwasy moczowego wskutek zwiększonego rozpadu jąder komórkowych lub też upośledzone wydalanie kwasy moczowego z organizmu wraz z moczem.

Kwas moczowy w postaci kryształków moczanu jednosodowego, otoczonych tkanką łączną na zewnątrz, odkłada się w stawach, w ścięgnach, w mięśniach i w tkance podskórnej. Złogi te wywołują odczyn zapalny, powodując tym samym niszczenie chrząstek, powierzchni stawowych, prowadząc do zapalenia stawów.

Jakie są normy kwasu moczowego w surowicy?

• u mężczyzn (5-6 mg/dl),
• u kobiet (4-5 mg/dl),
• u dzieci (3,5-4 mg/dl).

Gdy stężenie kwasu moczowego przekracza 7 mg/dl oznacza to hiperurykemię, która jest przyczyną dny moczanowej i kamicy nerkowej.

Jakie są czynniki ryzyka rozwoju dny moczanowej?

• przede wszystkim duże spożycie puryn, które w największej ilości znajdziemy w: podrobach, owocach morza i rybach,
• zespół metaboliczny (insulinooporność, nadciśnienie tętnicze, otyłość brzuszna, dyslipidemia),
• nadmiar spożywania alkoholu,
• duże spożycie soli,
• leki moczopędne,
• przewlekła niewydolność nerek,
• czynniki genetyczne.

Jak powinna wyglądać dieta w dnie moczanowej?

Zalecenia ogólne:

• zmniejszenie masy ciała (ze względu na fakt, że dna moczanowa jest składową zespołu metabolicznego),
• unikanie alkoholu,
• rezygnacja z cukru i słodyczy,
• dbanie o odpowiednie nawadnianie,
• odpowiednia ilość warzyw, owoców, tłuszczów roślinnych, olejów z ryb,
• unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego.

Dietoterapia ma przede wszystkim zmniejszyć stężenie kwasu moczowego we krwi. Zaleca się zatem dietę ubogopurynową. Wskazane są 4-5 posiłków na dobę, przy czym ostatni posiłek należy spożyć do 4 godzin przed snem, aby nie dopuścić do zatrzymywania się większych ilości kwasu moczowego w ciągu nocy. W okresie napadowym zaleca się dietę bezmięsną, dietę płynną i kleikowo-owocową.

• z diety wykluczamy produkty bogate w związku purynowe, czyli:
  – wyciągi z kości i mięsa, głównie czerwonego (wszelkie rosoły odpadają),
  – zupy i sosy na wywarach kostnych, mięsnych i grzybowych,
  – potrawy smażone, pieczone i duszone,
  – podroby, dziczyznę, baraninę,
  – sardynki, śledzie, szproty, owoce morza,
  – czekoladę,
  – naturalną kawę, herbatę, kakao,
  – groch, fasolę, soczewicę (spośród badanych produktów soczewica zawiera najwięcej adeniny, czyli zasady purynowej),
  – grzyby,
  – szpinak,
  – nie są zalecane: wędliny, konserwy, ostre przyprawy tłuszcze zwierzęce (z wyjątkiem masła i śmietany), rabarbar, alkohol, nadmiar soli.
• białko, witaminy i składniki mineralne ustala się według normy fizjologicznej,
• tłuszcze ogranicza się do połowy normy,
• węglowodany należy zwiększyć, ponieważ wzmagają one wydalanie moczanów,
• do diety zaleca się włączyć produkty ubogie w puryny, czyli:
  – mleko,
  – sery,
  – jaja,
  – tłuszcze w odpowiedniej ilości i odpowiedniego rodzaju,
  – owoce,
  – warzywa (z wyjątkiem nasion roślin strączkowych i szpinaku),
  – ryż,
  – miód, dżem, marmolada, cukier,
  – dozwolone są: produkty zbożowe, mięsa w ograniczonej ilości, gotowane w dużej ilości wody (ok. 50g/dobę), przegotowana woda z sokami owocowymi, kawa zbożowa, herbaty owocowe i ziołowe, wody mineralne alkaliczne, chude mleko, sery i jogurty, kefir, koktajle owocowe,
• przyprawy, które warto stosować, to: liście laurowe, ziele angielskie, estragon, jałowiec, ostropest plamisty, lubczyk, kurkuma.

Przykładowe posiłki z bloga, które mogą pojawić się w diecie osoby chorej na dnę moczanową:

• paprykowe risotto,
• owocowy koktajl na kefirze,
• krem z dyni i batata,
• krem porowo-ziemniaczany z groszkiem,
• sałatka z awokado i kurczakiem,
• gotowana kasza jaglana z jabłkiem,
• pasta warzywna z kaszą jaglaną.

Przeczytaj także:

• Hashimoto – jaką dietę zastosować?
• Jak powinna wyglądać dieta w chorobach wątroby?

Na podstawie:
– Ciborowska H., Ciborowski A.: “Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka”.

Jeśli zmagasz się z dną moczanową i zależy Ci na zindywidualizowanej diecie, zapoznaj się z moją ofertą i napisz do mnie 🙂

Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂