Jak powinna wyglądać dieta w chorobach wątroby? Czy istnieje jedna dieta idealna? Plus przykładowe posiłki z bloga.

Tym razem skupię się na zasadach żywienia w przewlekłych chorobach wątroby bez cech encefalopatii. W przypadku dietoterapii w marskości wątroby pisałam tutaj. Wątroba to bez wątpienia jeden z ważniejszych narządów w naszym organizmie, który musi funkcjonować prawidłowo, jeśli chcemy być zdrowi i szczupli. Więcej pisałam na ten temat tutaj. Tak naprawdę odżywianie w przypadku pacjentów ze schorzeniami wątroby jest dopasowane bardzo indywidualnie do danej jednostki. Bo każdy pacjent ma inne zaburzenia metaboliczne. Jak powinna wyglądać dieta w chorobach wątroby? Czy istnieje jedna dieta idealna? O tym przeczytacie w poniższym artykule. Na końcu czeka na Was kilka przykładowych posiłków 🙂

Jak powinna wyglądać dieta w chorobach wątroby?

• przede wszystkim powinna być dopasowana do stopnia wydolności tego narządu oraz do rodzaju występujących zaburzeń metabolicznych,
• istotne jest określenie stanu odżywienia pacjenta, ponieważ chorzy z przewlekłymi chorobami wątroby są często niedożywieni,
• dieta musi być skomponowana ze świeżych i nieprzetworzonych składników, aby zapewnić maksymalną podaż składników odżywczych i nie przeciążać układu pokarmowego,
• dieta musi być urozmaicona, smaczna i uwzględniająca preferencje żywieniowe pacjenta,
• musi być odżywcza i dostarczać wszystkich składników pokarmowych potrzebnych do utrzymania równowagi metabolicznej, wyrównania niedoborów i regeneracji komórek wątrobowych,
• zaleca się takie obróbki cieplne, jak: gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, duszenie bez tłuszczu, pieczenie w pergaminie lub w folii,
• nie zaleca się smażenia i pieczenia z dodatkiem tłuszczu,
• zupy i sosy należy przygotowywać na wywarach warzywnych,
• całkowicie rezygnujemy z żywności wysoko przetworzonej, czyli z tzw. “gotowców” i fastfoodów,
• zaleca się spożywanie częściej, mniejszych objętościowo posiłków,
• z powodu skłonności do nocnych hipoglikemii ostatni posiłek powinien być spożyty późnym wieczorem,
• jeśli masa ciała pacjenta jest prawidłowa, to podaż energii powinna być zgodna z normą fizjologiczną,
• podaż kalorii z białka powinna wynosić 30-40% (spożycie białka w ilości 1,0-1,2g/kg mc./dobę, czyli do 90g/dobę ma korzystny wpływ na przebieg choroby. W przypadku chorych niedożywionych 35-45% (białko w ilości 1,5g/kg mc./dobę, czyli około 100-120g/dobę). Białko stymuluje proces odnowy komórek wątrobowych i sprzyja uzupełnianiu niedoborów białek tkankowych,
• ponad połowa białka powinna być pochodzenia zwierzęcego, głównie z produktów mlecznych i ryb,
• wskazane są tłuszcze łatwo strawne (z mleka, śmietanki, masła, olejów roślinnych, oliwy z oliwek),
• tłuszcze mogą stanowić 30-35% wartości energetycznej diety; warto mieć na uwadze, że prawie połowa tłuszczu jest ukryta i zawarta w produktach białkowych: serach, mięsie, rybach, jajach,
• rekomenduje się tłuszcz mleczny ze względu na zawartość w nim MCT (średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe),
• z diety należy wykluczyć tłuszcze zwierzęce o wysokim punkcie topnienia, takie jak: smalec, słoninę, łój,
• zaleca się podawanie tłuszczu do gotowych potraw na surowo (np. polanie zupy czy sałatki oliwą z oliwek),
• węglowodany powinny stanowić 50-55% wartości energetycznej diety, czyli około 200-300g, przy czym cukry łatwo przyswajalne (zawarte np. w cukrze, miodzie, dżemach), maksymalnie 50-70g; nadmiar cukrów prostych w diecie powoduje zwiększoną syntezę triglicerydów w wątrobie i prowadzi do nasilonego jej stłuszczenia,
• w diecie należy uwzględnić węglowodany złożone, pochodzące głównie z produktów zbożowych, np. płatki owsiane, kasze,
• w diecie należy zmniejszyć udział błonnika ze względu na skłonności do wzdęć i biegunek; raczej rezygnujemy z gruboziarnistych produktów zbożowych, warzywa i owoce poddajemy obróbce termicznej (gotowane i rozdrobnione, w postaci soków i przecierów),
• z diety wykluczamy produkty wzdymające: warzywa kapustne, cebulowe, suche nasiona roślin strączkowych, szparagi, śliwki, gruszki, czereśnie, oraz ograniczamy: seler, buraki, brukiew,
• wykluczamy ostre przyprawy i bazujemy na daniach łagodnych; wykorzystujemy naturalne zioła i przyprawy,
• rezygnujemy z używek (alkohol, mocna kawa, herbata i kakao),
• należy pamiętać o witaminach i składnikach mineralnych, szczególnie witamina A, K, C i z grupy B (w chorobach wątroby często dochodzi do utajonych niedoborów); czasami zachodzi konieczność suplementowania witamin pozajelitowo,
• pamiętamy o nawadnianiu.

Czy istnieje jedna dieta idealna w przypadku chorej wątroby?

Nie do końca, ponieważ każdy pacjent może mieć zupełnie inną wydolność tego narządu i inne objawy choroby. Niemniej zawsze należy przestrzegać takich zasad, jak:

• lekkostrawność posiłków,
• sezonowość, aby dostarczyć maksymalnej ilości witamin i składników mineralnych,
• urozmaicenie,
• mniejsze objętościowo, a częstsze posiłki,
• regularność spożywania posiłków,
• odpowiednia podaż białka,
• całkowita rezygnacja z używek,
• wykluczenie żywności wysokoprzetworzonej,
• z aspektów poza żywieniowych: unikanie stresu i aktywność fizyczna dostosowana do możliwości pacjenta.

Przykładowe posiłki z mojego bloga dla diety wątrobowej

Wszystkie propozycje są podane z makro i ładunkiem glikemicznym.

• zupa z kurczakiem i batatami,
• koktajl ze śliwką,
• bezmięsny gulasz z bakłażana,
• owsianko-siemianka z owocami leśnymi na gorąco,
• krem cukiniowy z serem cheddar,
• krem z kalafiora z mlekiem kokosowym,
• gotowana kasza jaglana z jabłkiem,
• pasta jajeczna z awokado,
• koktajl z naturalnym chelatorem.

Przeczytaj także:

• Hashimoto na widelcu. Jaką dietę zastosować?
• Insulinooporność – jak sobie z nią poradzić?

Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂