Niedoczynność tarczycy – jaką dietę zastosować i o jakich składnikach nie wolno Ci zapomnieć?

1.3K

Choroby tarczycy występują bardzo często i dotyczą ponad 300 milionów osób na całym świecie. Zdecydowaną większość z nich stanowi niedoczynność tarczycy oraz Hashimoto, które jest chorobą autoimmunologiczną. Więcej na temat tej drugiej przeczytacie tutaj. Sama niedoczynność tarczycy występuje u około 1-5% osób przed 60 rokiem życia i istotnie zwiększa się jej występowanie wraz z wiekiem. Niedoczynność tarczycy – jaką dietę zastosować? Tego dowiecie się z poniższego artykułu 🙂

Niedoczynność tarczycy - jaką dietę zastosować?

Czym jest niedoczynność tarczycy i jakie są jej objawy?

Niedoczynność tarczycy to choroba spowodowana niedostatecznym stężeniem hormonów produkowanych przez gruczoł tarczowy. O hormonach tarczycy szerzej pisałam tutaj.

Główne objawy niedoczynności tarczycy to:

  • ciągłe uczucie zimna,
  • zmęczenie i senność,
  • zaburzenia depresyjne,
  • zaburzenia pamięci,
  • przyrost masy ciała,
  • problemy z zaparciami,
  • suche i łamliwe włosy,
  • łamliwe paznokcie,
  • niskie ciśnienie tetnicze,
  • zaburzenia miesiączkowania,
  • bezpłodność.

Odchudzanie i niedoczynność tarczycy – jak to pogodzić?

Prawdą jest, że wcale nie jest łatwo schudnąć mając niedoczynność tarczycy. Dlaczego? Otóż cały metabolizm działa wówczas na wolnych obrotach. Dana osoba czuje się ospała, zmęczona i nie ma chęci na nic.

Nasza tarczyca jest odpowiedzialna za około 30% spoczynkowej przemiany materii. Głównie zależy ona od hormonu FT3 (trijodotyroniny). Jeżeli dana osoba ma niedoczynność tarczycy i przy tym nie jest wyrównana hormonalnie, lub nie ma prawidłowej konwersji, wówczas tempo podstawowej przemiany materii może spaść nawet o 30-40%. To bardzo dużo! Taka osoba obliczając swoje zapotrzebowanie energetyczne korzystając z różnych kalkulatorów, lub ze wzoru podanego w tym wpisie, może uzyskać zupełnie błędny wynik. Myśli, że będzie w deficycie energetycznym, a jednak w rzeczywistości wcale nie…

Co zatem zrobić? Przejść na dietę głodówkową, która z jednej strony zapewni deficyt energetyczny, ale z drugiej doprowadzi do silnych niedoborów i niestety nie pokryje zapotrzebowania na kluczowe witaminy i składniki mineralne? Absolutnie nie! Takie działanie na pewno nie skończy się dobrze. Diety zbyt restrykcyjne to także ogromny stres dla organizmu!

Mając niedoczynność tarczycy należy przede wszystkim postawić na wygenerowanie deficytu energetycznego poprzez codzienny ruch. Spacer, 10 tys. kroków, bieżnia, orbitrek, możliwości jest bardzo dużo, potrzeba tylko chęci.

Ja wiem, że wcale nie jest łatwo o samodyscyplinę, ale wiem, że warto! 🙂

Niedoczynność tarczycy – jaką dietę zastosować?

Rola makroskładników

Białko

Powinno stanowić od 15 do 20% wartości energetycznej diety. Pełnowartościowe białko jest źródłem tyrozyny – aminokwasu egzogennego, który musi być dostarczany wraz z dietą. Jest on wyjściowym substratem do syntezy podstawowego hormonu tarczycy, jakim jest tyroksyna (T4).

Tłuszcze

Powinny dostarczać od 20 do 35% energii z diety. Głównie należy uwzględnić tłuszcze pochodzenia roślinnego, czyli oleje, orzechy i nasiona. Szczególnie istotna jest podaż wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które pobudzają wątrobę do przemiany T4 w T3, zwiększając tym samym metabolizm ustroju i poprawiając wrażliwość komórek na hormony tarczycy. Więcej na temat roli tłuszczu w zdrowej diecie napisałam tutaj.

Węglowodany

Należy uwzględnić węglowodany złożone, które powinny stanowić od 50 do 70% wartości energetycznej diety. Ich ilość dopasowujemy indywidualnie do pacjenta i jego aktywności fizycznej. Tutaj warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach lepiej sprawdzają się diety o niższej podaży węglowodanów, np. low carb. Natomiast bardzo ważna jest odpowiednia i stała podaż błonnika pokarmowego wraz z pełnoziarnistymi produktami zbożowymi oraz warzywami i owocami, co wpływa korzystnie na perystaltykę jelit i poczucie sytości. Osobom z niedoczynnością tarczycy bardzo często towarzyszy insulinooporność, dlatego istotny jest odpowiedni dobór produktów o niskim indeksie glikemicznym, lub komponowanie posiłków w taki sposób, by ostatecznie uzyskać danie o niskim ładunku glikemicznym.

Rola składników pokarmowych istotnych dla prawidłowej pracy tarczycy

Jod

Z uwagi na to, że cząsteczki tarczycy zawierają w swoim składzie właśnie ten pierwiastek, to jego odpowiednia podaż wraz z dietą ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Jod jest niezbędny do syntezy hormonów tarczycy, dlatego też jego niedobór skutkuje znacznym obniżeniem poziomu hormonów tarczycowych (T3 i T4), oraz wzrostem stężenia hormonu tyreotropowego (TSH). Niedobór jodu powoduje także ograniczenie wzrostu, powiększenie gruczołu tarczycy i powstanie wola oraz pogłębia deficyt innych istotnych dla prawidłowej pracy tarczycy składników, takich jak: selen, żelazo i witamina A. Niskie spożycie jodu w młodym wieku prowadzi do autonomii tarczycy (ze skłonnością do nadczynności), która utrzymuje się mimo normalnego spożycia jodu w późniejszym wieku.

Gdzie znajdziemy jod?

Jod w stałych ilościach występuje w wodzie morskiej, dlatego najlepszym źródłem tego pierwiastka są ryby i skorupiaki morskie, przede wszystkim makrela, małże, dorsz i ostrygi. Aby zaopatrzyć organizm w wystarczającą ilość jodu należy spożywać ryby przynajmniej 3-4 razy w tygodniu. Pozostałe grupy produktów zawierają niestety nieznaczne ilości jodu. Spośród warzyw warto wyróżnić brokuły oraz rośliny strączkowe. Źródłem jodu jest także sól, ze względu na jej obowiązkowe jodowanie. Natomiast ze względu na niekorzystne oddziaływanie soli spożywanej w nadmiernych ilościach zaleca się, by nie przekraczać rekomendowanej jednej łyżeczki na dobę (5g).

Selen

Jego odpowiednia podaż jest niezwykle istotna w kontekście sprawnego funkcjonowania tarczycy. Niedobór selenu przyczynia się do zmniejszonego wytwarzania T3 w tkankach i jego stężenia we krwi. Deficyt selenu, który jest silnym przeciwutleniaczem, skutkuje również oksydatywnym uszkodzeniem tkanki tarczycy oraz zmniejszonym wpływem T3 na metabolizm organizmu. Stężenie selenu w osoczu osób z nadczynnością tarczycy wykazuje ujemną korelację ze stężeniem hormonów tarczycy – tyroksyny i trijodotyroniny. Długotrwały niedobór selenu może także skutkować złą przyswajalnością jodu, co nasila rozwój objawów niedoczynności tarczycy.

Gdzie znajdziemy selen?

Znaczne ilości selenu znajdują się w skorupiakach, rybach, orzechach brazylijskich, oraz nieznaczne ilości w nasionach roślin strączkowych, czosnku i grzybach.

Żelazo

Zawarte jest w cząsteczce jednego z kluczowych enzymów prawidłowego funkcjonowania tarczycy, zwanego tarczycową peroksydazą jodującą. Dzięki prawidłowemu działaniu tego enzymu dochodzi do aktywowania przemian tyreoglobuliny w tyroksynę (T4) oraz trijodotyroninę (T3). Dobre źródła żelaza, to: nasiona lnu, pestki dyni, otręby i zarodki pszenne, suche nasiona roślin strączkowych, mak, sezam, orzechy pistacjowe, a także żółtko jaja oraz mięso będące źródłem żelaza hemowego.

Cynk

Jego niedobór w organizmie skutkuje obniżeniem stężenia hormonów tarczycy T3 i T4 oraz rozwojem objawów niedoczynności tarczycy, w tym także obniżeniem tempa przemiany materii organizmu. Niedobory cynku występują najczęściej z powodu nieprawidłowo zbilansowanej i mało urozmaiconej diety. Główne źródło tego pierwiastka stanowią produkty zbożowe (pełnoziarniste pieczywo, kasza gryczana i jaglana), oraz mięso i jego przetwory. Cynk znajdziemy także w zarodkach pszennych, nasionach lnu i pestkach dyni.

Witamina B1 (tiamina)

Jest odpowiedzialna za zamianę węglowodanów w energię, a także jest niezbędna w procesie przyswajania protein i tłuszczów. Uczestniczy w uwalnianiu kwasu solnego w żołądku, który jest potrzebny do trawienia białek. Osobom z Hashimoto często towarzyszy brak lub bardzo niski poziom kwasu żołądkowego. Głównym objawem niedoboru tiaminy jest chroniczne zmęczenie. Tiaminę znajdziemy w fortyfikowanych pokarmach zbożowych, jajach, roślinach strączkowych, nasionach i orzechach.

Witamina D

Odpowiada za proliferację i różnicowanie komórek układu immunologicznego oraz hamowanie dojrzewania i działania limfocytów Th1 oraz indukcję limfocytów Th2. W chorobie Hashimoto wykazano obniżenie stężenia 25(OH)D3 w stosunku do zdrowej populacji oraz grupy chorych z nieautoimmunologicznymi chorobami tarczycy. Więcej na temat witaminy D przeczytacie tutaj.

Mam nadzieję, że ten artykuł ułatwi Wam komponowanie jadłospisu przy niedoczynności tarczycy. Jeśli jednak wciąż czujecie się zagubieni w tej kwestii, to serdecznie zapraszam do skorzystania z mojej oferty dietetycznej.

Artykuł powstał na podstawie informacji zawartych w Niezbędniku Dietetyka 2021.

Przeczytaj także:

Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂

Zapisz się do newslettera i odbierz

DARMOWY EBOOK

"Kalorie się liczą, ale Ty nie musisz ich liczyć..."

Nie wysyłam spamu!

Więcej informacji znajdziesz w mojej polityce prywatności.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zamknij
natka-pietruszki.pl © Copyright 2021. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Zamknij