Hemochromatoza, czyli przeciążenie organizmu żelazem. Na co należy zwrócić uwagę komponując dietę?
Kochani, dziś mam dla Was bardzo ciekawy temat – dietoterapia w hemochromatozie. Moja nowa podopieczna zgłosiła się do mnie właśnie z tym schorzeniem, które jest tak naprawdę sytuacją odwrotną do znacznie częściej występującej anemii. Stwierdziłam, że jest to dobra okazja, aby stworzyć nowy wpis na bloga 🙂 Hemochromatoza, czyli przeciążenie organizmu żelazem. Na co należy zwrócić uwagę komponując dietę? Serdecznie zapraszam do artykułu.
Hemochromatoza – co to takiego?
Jest to choroba, w której dochodzi do zwiększonego wchłaniania żelaza w jelicie cienkim, co prowadzi do przeładowania żelazem, czyli nadmiernego gromadzenia żelaza w tkankach – szczególnie w wątrobie, trzustce, sercu, stawach i przysadce – powodującego uszkodzenie tych narządów. Hemochromatoza jest jedną z najczęściej występujących chorób genetycznych u ludzi rasy białej. Powikłaniem hemochromatozy może być np. marskość wątroby.
Wyróżniamy:
- hemochromatozę pierwotną (dziedziczną) – jest ona wynikiem defektu genetycznego,
który wywołuje nadmierne wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. - hemochromatozę wtórną i mieszaną – to stany patologiczne w których diagnozuje się,
inne niż mutacja genetyczna przyczynę nadmiernej zawartości żelaza w organizmie.
Jakie są podstawowe zalecenia żywieniowe w hemochromatozie?
- Przede wszystkim osoby cierpiące na hemochromatozę powinny zrezygnować ze spożywania alkoholu, ponieważ etanol nasila wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego.
- Aby zmniejszyć wchłanianie żelaza nie należy spożywać produktów bogatych w żelazo
- w jednym posiłku razem z produktami bogatymi w witaminę C. Czyli działanie zupełnie odwrotne niż w przypadku anemii.
- Osoby z hemochromatozą powinny unikać mięsa czerwonego i ogólnie produktów bogatych w żelazo (w tym m.in. wątróbka, polędwica wołowa i wieprzowa, wołowina, podroby, pasztety, drób, żółtka jaj).
- W diecie należy uwzględnić nabiał (sery, jogurty), ponieważ nadmiar wapnia hamuje wchłanianie żelaza.
- Do posiłków można pić kawę i herbatę. Napoje te zawierają polifenole wiążące żelazo i dzięki temu nawet w ponad 90% ograniczają biodostępność tego składnika z posiłku. Najlepiej jest zatem wypić je do posiłku lub zaraz po nim.
- Rezygnujemy z gotowania w żeliwnych patelniach i garnkach.
Jakie konkretne produkty warto ograniczyć?
Jak się pewnie domyślacie, w hemochromatozie należy ograniczyć te produkty, które są źródłem żelaza. Nie musimy z nich rezygnować całkowicie, bo jednak są niezwykle wartościowe dla naszego organizmu, ale należy rozsądnie i z umiarem wkomponować je w codzienne menu.
- czerwone mięso: wołowina, polędwica wołowa i wieprzowa,
- drób,
- wędliny,
- podroby,
- pasztety,
- żółtka jaj,
- ryby,
- mak,
- nasiona dyni,
- kiełki pszenicy, płatki pszenne,
- płatki owsiane,
- szpinak,
- fasola,
- groch,
- orzechy,
- suszone morele i śliwki,
- soja,
- ciemne pieczywo,
- czekolada.
Podsumowując
Odpowiednia dieta w hemochromatozie jest bardzo ważny elementem wpływającym na stan zdrowia pacjenta. Warto zatem zastosować powyższe rady.
Na podstawie:
- Sułek K., Hemochromatoza, https://podyplomie.pl/wiedza/wielka-interna/722,hemochromatoza, dostęp 26.04.2021.
- Korzeniowska K., Cieślewicz A., Jabłecka A.: Zaburzenia gospodarki żelaza Część 1. Hemochromatoza, Farm Współ 2012; 5: 83-87.
Przeczytaj także:
Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂