Hiperglikemia. Co to jest? Jak powinna wyglądać dieta? Plus przykładowe posiłki z bloga.
Zapraszam Was na kolejny wpis z serii dietoterapii w wybranych jednostkach chorobowych. Dziś co nieco nt. hiperglikemii. W zasadzie każde zaburzenie związane z gospodarką węglowodanową powinno być połączone z dietą o niskim IG. Dokładnie tak samo jest w przypadku hiperglikemii. Kilka przykładowych przepisów czeka na Was na końcu wpisu 🙂 Hiperglikemia. Co to jest? Jak powinna wyglądać dieta? Plus przykładowe posiłki z bloga. Zapraszam! 🙂
Definicja hiperglikemii
Hiperglikemia to stan podwyższonego poziomu cukru we krwi na czczo ≥100 mg/dl. Szczególnym rodzajem hiperglikemii jest hiperglikemia poposiłkowa. Mamy z nią do czynienia wówczas, gdy poziom cukru we krwi 2 godziny po posiłku wynosi ≥140 mg/dl.
Hiperglikemia może występować zarówno przejściowo (wówczas mówimy o tzw. hiperglikemii stresowej), jak i przewlekle (taka sytuacja ma miejsce w przebiegu cukrzycy typu 1 i typu 2).
Objawy hiperglikemii
U większości osób w początkowym okresie hiperglikemia przebiega zupełnie bezobjawowo. Natomiast generalnie objawia się ona:
- oddawaniem dużych ilości moczu (poliuria),
- wzmożonym pragnienie (polidypsja),
- występują cechy odwodnienia, np. utrata elastyczności skóry,
- zauważalna jest utrata masy ciała niezwiązana z celowym odchudzaniem,
- osłabieniem i wzmożoną sennością,
- nawracającymi zmianami ropnymi na skórze,
- skłonnością do infekcji dróg moczowo-płciowych.
Jakie są przyczyny hiperglikemii?
- obecność cukrzycy typu 1 lub typu 2 (w cukrzycy typu 1 podwyższony poziom cukru we krwi wynika z niedoboru insuliny; w cukrzycy typu 2 za rozwój hiperglikemii odpowiadają czynniki środowiskowe – niewłaściwa dieta, brak aktywności fizycznej i wynikająca z nich otyłość),
- u osób ze zdiagnozowaną cukrzycą za hiperglikemię odpowiadają:
– błędy dietetyczne – np. spożycie produktów o dużej zawartości cukrów prostych (słodycze, słodkie napoje, białe pieczywo),
– nieprawidłowe przyjmowanie doustnych leków hipoglikemizujących (pomijanie dawek, źle dobrana dawka, przyjmowanie leku o nieodpowiedniej porze),
– błędy w insulinoterapii (podanie zbyt małej dawki insuliny lub całkowite pominięcie dawki, stosowanie przeterminowanej insuliny),
– ostry stan zapalny i infekcja (stany te zwiększają zapotrzebowanie organizmu na insulinę, a niewydolna trzustka diabetyka nie jest w stanie wyprodukować więcej tego hormonu),
– niski poziom aktywności fizycznej (czyli siedzący tryb życia). - u osób zdrowych hiperglikemia może nastąpić w wyniku przyjmowania niektórych leków, np. kortykosteroidów, atypowych leków przeciwpsychotycznych, antybiotyków z grupy fluorochinolonów,
- do innych, rzadkich przyczyn hiperglikemii zaliczamy: schorzenia endokrynologiczne, np. zespół Cushinga, choroby trzustki i mukowiscydozę.
Na czym polega leczenie hiperglikemii?
W przypadku hiperglikemii związanej z cukrzycą typu 1 konieczna jest właściwie dobrana insulinoterapia. W przypadku cukrzycy typu 2 najczęściej na początku zostaje włączona metformina, choć można zacząć od zmiany stylu życia i zmiany odżywiania. W przypadku stanu przedcukrzycowego konieczna jest modyfikacja stylu życia. Warto tego dokonać, bo zmiana diety i wdrożenie aktywności fizycznej przyczyniają się do utraty masy ciała i co za tym idzie do normalizacji poziomu cukru we krwi.
Dietoterapia hiperglikemii
- podstawą jest stosowanie diety o niskim indeksie glikemicznym (poradnik nt. samodzielnego komponowania takiego jadłospisu jest dołączony do każdej mojej sezonowej diety gotowej z nikim IG z mojego internetowego sklepu),
- jadłospis powinien być bogaty w pełnowartościowe białko, świeże warzywa, sezonowe owoce najlepiej niskocukrowe, zdrowe tłuszcze i zdrowe węglowodany złożone,
- w maksymalnym stopniu należy unikać węglowodanów prostych, czyli np. słodyczy, słodkich napojów, soków, ciast…; węglowodany proste wchłaniają się do krwi bardzo szybko, powodując tym samym nasilone hiperglikemie poposiłkowe,
- konieczny jest wysiłek fizyczny jako nieodłączny element terapii cukrzycy (jego rodzaj oraz intensywność powinna być dostosowana do konkretnego pacjenta i jego problemów zdrowotnych),
- jadłospis powinien być oparty o produkty sezonowe i nieprzetworzone.
Przykładowe przepisy z bloga z niskim IG, zatem zalecane przy hiperglikemii
- wiosenna sałatka z brokułem i jajkiem,
- gryczotto z zielonymi szpararagami,
- sałatka z pieczonym łososiem i płatkami migdałowymi,
- makaron pełnoziarnisty z kurczakiem i brokułem,
- pełnoziarnisty chlebek bananowy.
Przeczytaj także:
Na podstawie:
– https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.13.1.
– B. Wolnik, E. Orłowska-Kunikowska: “Hiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej”. Choroby serca i naczyń 2007;4 (1): 10-17.
Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂