MMC, czyli wędrujący kompleks mioelektryczny. Dlaczego warto i jak należy dbać o naszą “szczotkę jelitową”?
Kochani, czas na kolejny artykuł z zakresu wiedzy zdrowotno-żywieniowej. MMC, czyli wędrujący kompleks mioelektryczny. Dlaczego warto dbać o naszą “szczotkę jelitową”? Po tej lekturze łatwo będzie Wam zrozumieć, dlaczego tak ważna jest dbałość o przerwy między posiłkami. Niezależnie od tego, jaki rodzaj diety stosujemy, musimy skupić się na dobrze skomponowanych, sycących i odżywczych posiłkach, aby zminimalizować podjadanie przekąsek. O szczegółach istoty takiego postępowania poniżej 🙂
Wędrujący kompleks mioelektryczny – co to takiego?
Wędrujący kompleks mioelektryczny (MMC – ang. migrating myoelectric complex) – jest to aktywność elektromechaniczna mięśni gładkich przewodu pokarmowego występująca cyklicznie. Oznacza to, że ten kompleks jest odpowiedzialny za transport niestrawionych resztek pokarmowych z jelita cienkiego do jelita grubego. MMC możemy przyrównać do takiej “szczotki jelitowej”, która dba o czystość naszych jelit po spożytych pokarmach. Musi działać prawidłowo, bo tylko wtedy nie dopuści do rozrostu bakterii spowodowanych niestrawionymi resztkami pokarmowymi.
Głównym zadaniem MMC jest utrzymanie równowagi mikrobiotycznej w jelitach. Gdy dojdzie do jej zaburzenia pod wpływem czynników hamujących jej działanie, dochodzi do zaburzeń w obrębie struktury mikrobiomu jelita cienkiego, jak i w innych odcinkach przewodu pokarmowego. Jednym z głównych i najpowszechniej występujących zaburzeń związanych z kompleksem mioelektrycznym MMC jest SIBO, czyli zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim.
Jak wygląda cykliczne wydzielanie MMC?
Warto wiedzieć, że MMC powstaje głównie w żołądku oraz w jelicie cienkim i jest wydzielany około 90 minut po posiłku, a przerywa swoją pracę w momencie kiedy spożywamy kolejny posiłek. Co z tego wynika? Otóż to, że niezależnie od rodzaju diety, jaką stosujemy, musimy pilnować przerw między posiłkami! Sięganie po coś do jedzenia “na okrągło” jest najzwyczajniej mówiąc – niezdrowe. Głównym regulatorem aktywności MMC jest motylina. Jest to hormon tkankowy produkowany przez wyspecjalizowane komórki jelita cienkiego. Stymuluje skurcze mięśni gładkich jelita, bierze udział w regulacji motoryki przewodu pokarmowego przede wszystkim w okresie międzytrawiennym.
Wyróżniamy 4 fazy MMC o łącznym czasie trwania 84–112 min:
- faza I to okres spoczynku, praktycznie bez skurczów,
- faza II składa się z przerywanych, nieregularnych skurczów o niskiej amplitudzie,
- faza III składa się z krótkich serii regularnych skurczów o wysokiej amplitudzie,
- faza IV to krótki okres przejściowy, prowadzący z powrotem do fazy I.
Czynniki, które uszkadzają aktywność MMC?
- zakażenie bakteryjne (np. Campylobacter jejuni, E.coli, Shigella, Salmonella), w wyniku którego dochodzi do poinfekcyjnego uszkodzenia MMC,
- zaburzona gospodarka cukrowa – wiele osób cierpiących na SIBO boryka się także z insulinoopornością czy hiperglikemią; warto wiedzieć, że niestabilna gospodarka cukrowa skutecznie hamuje aktywność III fazy MMC,
- niedoczynność tarczycy – niedoczynność tarczycy wiąże się z opóźnionym opróżnianiem żołądka i pogorszeniem perystaltyki jelit, a chorzy często skarżą się na problemy z zaparciami,
- choroby neurodegeneracyjne (np. stwardnienie rozsiane czy choroba Parkinsona),
- urazy głowy np. w wyniku wypadku,
- przewlekłe stosowanie leków jak IPP, antybiotyki, sterydy, antykoncepcja hormonalna,
- infekcje pasożytnicze,
- borelioza,
- celiakia,
- dysfunkcja nerwu błędnego,
- zaburzenia odżywiania – u niektórych osób w przebiegu anoreksji opróżnianie żołądka i pasaż jelitowy są wolniejsze,
- permanentny stres – zarówno psychiczny jak i fizyczny (nadmierna aktywność fizyczna).
W jaki sposób można wspomóc działanie MMC?
1. Skup się na posiłkach i zrezygnuj z przekąsek, czyli zadbaj o przerwy między posiłkami
Przerwy między posiłkami powinny trwać około 3-4 godziny, lub dłużej. Pomiędzy posiłkami dozwolone jest picie tylko wody, ewentualnie czarnej kawy. Konieczne jest także zrezygnowanie z żucia gumy (zawiera poliole, które należą do produktów łatwo fermentujących i mogą nasilać dolegliwości ze strony układu pokarmowego). Podjadanie i żucie gumy będzie działać stymulująco na pracę przewodu pokarmowego, co z kolei wpłynie na zahamowanie działania kompleksu MMC.
2. Zadbaj o rytm dobowy i właściwy sen
Zachowanie optymalnego rytmu dobowego, spożywanie posiłków w dzień i zadbanie o nocną regenerację zapewni odpowiedni rytm pracy przewodu pokarmowego i właściwe wydzielanie soków trawiennych. O tym, jak ważny jest właściwy sen pisałam tutaj. Bardzo istotne jest pilnowanie tzw. postu nocnego i rezygnacja ze spożywania jakichkolwiek pokarmów przez minimum 10h. Kolację (ostatni posiłek) warto zjeść około 2-3h przed snem i nie kłaść się spać przejedzonym. Dla wielu osób dobrym rozwiązaniem będą tzw. kolacje węglowodanowe.
3. Stosuj praktyki, które aktywizują nerw błędny
Pomocna może okazać się medytacja, joga, czy głębokie oddychanie i morsowanie. Korzystnie będą też działać spacery w lesie. Warto popracować nad technikami, które pozwolą uporać się z permanentnym stresem. Więcej na ten temat pisałam tutaj.
4. Zastosuj wsparcie prokinetyczne
Chodzi o uwzględnienie substancji o działaniu prokinetycznym, czyli przyspieszającym opróżnianie żołądka i pasaż jelitowy. Jest to kluczowy element terapii w przebiegu SIBO. Najczęściej stosowane są specjalistyczne leki, lub substancje naturalne, np. olejek z rozmarynu, mięty pieprzowej, tymianku, a także imbir i rumianek.
5. Zwiększ tolerancję na produkty high FODMAP
Produkty high FODMAP to produkty o wysokim potencjale fermentującym (np. cebula, czosnek). Ich zwiększona tolerancja będzie miała duży wpływ na aktywność kompleksu MMC, ale również na różnorodność bakterii jelitowych. W przypadku stosowania diety low FODMAP, bardzo ważne będzie skupienie się na reintrodukcji eliminowanych produktów i wprowadzenie ich do diety w odpowiedniej, tolerowanej dawce.
Na podstawie:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12498278/
- https://sibocenter.com/wp-content/uploads/Dybiosis.pdf
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22450306/
- Michael Mosley: “Jelita wiedzą lepiej”.
Przeczytaj także:
Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂