Gluten – co to takiego? Kto musi z niego zrezygnować?

799

W dzisiejszych czasach wiele osób ogranicza bądź całkowicie wyklucza ze swojej diety gluten. Część z nich robi to z przyczyn zdrowotnych, a część niestety z powodu panującej mody na diety bezglutenowe. Piszę niestety, ponieważ uważam, że bezpodstawna rezygnacja z glutenu nie powinna być stosowana. Dzisiaj postaram się Wam wyjaśnić, czym jest gluten i kto rzeczywiście musi z niego zrezygnować. Zapraszam do artykułu 🙂

Celiakia, alergia, czy nadwrażliwość na gluten? Jak to rozróżnić?

Czym jest gluten?

Gluten to białka występujące w zbożach: pszenicy, jęczmieniu, orkiszu, owsie i życie. Podstawowe białka glutenowe to:

  • gliadyna w pszenicy,
  • sekalina w życie,
  • hordeina w jęczmieniu.

Gluten odpowiada za sprężystość ciasta na naleśniki, pizzę, czy pierogi. Generalnie przyczynia się do smakowitości przyrządzonych produktów mącznych. Z medycznego punktu widzenia może nam zaszkodzić tylko i wyłącznie wtedy, gdy nasz organizm go nie toleruje. Wciąż jednak jest określany przez wiele osób jako przyczyna otyłości, problemów skórnych, infekcje… Czy słusznie?

Coraz częściej słyszymy o dietach bezglutenowych, jakie są tego przyczyny?

Genetyka rolnicza w ciągu ostatnich 50 lat zamieniła pszenicę w produkt hybrydowy – nieprzypominający zboża, które jedli nasi dziadkowie. Białka glutenu przeszły w tym procesie najbardziej znaczące przemiany. Powstało wiele teorii, które łączą wzrost zachorowań na alergię lub nadwrażliwość na gluten ze modyfikowaniem pszenicy.

Czy gluten szkodzi każdemu? Kto rzeczywiście powinien z niego zrezygnować?

Trzeba wyraźnie podkreślić, że jedynym schorzeniem, które wymaga ścisłego i konkretnego przestrzegania diety bezglutenowej jest celiakia. Stosowanie diety bezglutenowej sprawdza się także w chorobie Dühringa. Tylko w tych dwóch przypadkach odstawienie glutenu jest koniecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Celiakia – schorzenie, które wymaga wykluczenia z diety glutenu

Celiakia, to choroba trzewna o podłożu autoimmunologicznym i genetycznym. Organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko glutenowi. Przy celiakii dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych, co upośledza wchłanianie składników odżywczych z pokarmów. Na celiakię choruje ok. 1-2 proc. populacji. Może się ona ujawnić w każdym wieku.

Jakie są objawy celiakii?

  • bóle brzucha,
  • przewlekła biegunka,
  • wzdęcia,
  • powiększenie obwodu brzucha,
  • spadek masy ciała,
  • zahamowanie wzrostu u dzieci,
  • anemia,
  • osteoporoza.

    Bywa także, że przebiega bez poważniejszych objawów. Pacjenci skarżą się jedynie na złe samopoczucie i mają niedobory składników odżywczych. Diagnoza celiakii polega na oznaczeniu odpowiednich przeciwciał: (EmA), (tTG), (DGP) lub (GAF). Następnie wykonuje się biopsję jelita cienkiego, która określa stan kosmków jelitowych.

Choroba Dühringa – druga jednostka chorobowa, w której dieta bezglutenowa daje fantastyczne efekty

Choroba Dühringa podobnie, jak celiakia, jest manifestacją nietolerancji glutenu, która objawia się zmianami skórnymi. Jest to reakcja organizmu na spożycie glutenu. Z tego względu opryszczkowe zapalenie skóry często nazywa się skórną postacią celiakii. Objawy choroby Dühringa mają ścisły związek ze skórą człowieka. W trakcie tej dolegliwości nie ma objawów jelitowych. Dodatkowo opryszczkowe zapalenie skóry ma również zdefiniowane predyspozycje genetyczne i często występuje w rodzinach, w których zdiagnozowano już celiakię.

Jakie są objawy choroby Dühringa?

  • rumienie,
  • pęcherze i pęcherzyki,
  • grudki,
  • krosty,
  • bąble pokrzywkowe.

Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten

Pisząc o glutenie należy wspomnieć jeszcze o nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten. Otóż istnieje grupa osób, u której żadne testy nie wykazują ani celiakii, ani choroby Dühringa, mimo to, osoby te są przekonane, że to właśnie gluten im szkodzi. Odczuwają po jego spożyciu:

  • dyskomfort i ból brzucha,
  • wzdęcia,
  • wysypkę,
  • zmęczenie,
  • bóle głowy,
  • zaburzenia psychiczne,
  • depresję,
  • drażliwość,
  • bóle kości i stawów,
  • zaburzenia koncentracji.

Niestety nie istnieją żadne testy pozwalające zdiagnozować nieceliakalną nadwrażliwość na gluten. Być może wymienione objawy wcale nie dotyczącą nietolerancji glutenu, a np. złej reakcji na fruktany, które fermentują w jelitach i mogą prowadzić do wzdęć.

Wykluczając z diety gluten – uważaj!

Często bardzo pochopnie rezygnujemy z danych produktów w naszej diecie, bo błędnie wydaje nam się, że to właśnie one odpowiadają za naszą otyłość. Często właśnie gluten jest tym składnikiem. Ale tak jak napisałam wcześniej – dieta bezglutenowa powinna być stosowania tylko w przypadku osób ze stwierdzoną celiakią i chorobą Dühringa. Warto mieć na uwadze fakt, że produkty bezglutenowe bardzo często zawierają więcej tłuszczu, kwasów tłuszczowych trans, białka i soli, niż ich tradycyjne odpowiedniki. Komponując zatem taką dietę bezglutenową trzeba być bardzo czujnym i sięgać po produkty dobrej jakości, by nie doprowadzić do niedoborów pokarmowych.

Na temat glutenu powstało wiele mitów, oto ich krótkie wyjaśnienie.

MIT: PRODUKTY BEZGLUTENOWE SĄ ZDROWSZE
Nie zawsze tak jest. Wiele produktów bezglutenowych to produkty z mąki pszennej, pozbawionej glutenu. Aby powstał chleb, poszczególne składniki muszą się ze sobą połączyć. W zwykłych chlebie takim spoiwem jest gluten. Do pieczywa bezglutenowego trzeba coś dodać. Często jest to białko sojowe, które zawiera sporo tłuszczu. Pieczywo bezglutenowe może być o wiele bardziej kaloryczne niż zwykłe. Chyba że mówimy o naturalnych chlebach z mąk z natury bezglutenowych: gryczanej, jaglanej, ryżowej czy kukurydzianej.

MIT: GLUTEN TUCZY
Nie ma dowodów, że jest odpowiedzialny za nadwagę czy otyłość. Ale ktoś, kto objada się pulchnymi bułeczkami będzie tył. Nie z powodu glutenu, lecz wysokiej zawartości węglowodanów w pieczywie pszennym, jego wysokim indeksie glikemicznym i dużej kaloryczności.

PRAWDA/MIT: DIETA BEZGLUTENOWA JEST ZDROWA
Może być tak samo i niezdrowa jak dieta niewykluczająca glutenu. Jeżeli zastąpisz białą mąkę pszenną mąką jaglaną, gryczaną, czy pełnoziarnistą ryżową, na pewno wyjdzie ci to na zdrowie. Ale jeśli będziesz jeść przetworzoną żywność bezglutenową, nie licz na szczupłą sylwetkę. Warto podkreślić, że dieta glutenowa też może być bardzo zdrowa i służyć sylwetce, jeżeli postawisz na produkty pełnoziarniste i będziesz je jeść z umiarem.

PRAWDA: WARTO OGRANICZYĆ MĄKĘ PSZENNĄ W DIECIE
Szczególnie mąkę białą! Jest uboższa w wartości odżywcze niż mąki pełnoziarniste. Ponadto pszenica jest najbardziej zmodyfikowanym genetycznie zbożem. Warto wymienić ją czasami na mąkę żytnią, orkiszową, jęczmienną, owsianą albo z ciecierzycy. Różnorodność zawsze wychodzi na dobre!

Krótkie podsumowanie

Nie rezygnuj z glutenu jeśli nie cierpisz na celiakię albo chorobę Dühringa. Ogranicz za to spożycie białej mąki. To ona tuczy, nie gluten! Większe prawdopodobieństwo konieczności odstawienia glutenu występuje u osób z chorobami autoimmunologicznymi typu Hashimoto.

Czytaj także:

Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂

Zapisz się do newslettera i odbierz

DARMOWY EBOOK

"Kalorie się liczą, ale Ty nie musisz ich liczyć..."

Nie wysyłam spamu!

Więcej informacji znajdziesz w mojej polityce prywatności.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zamknij
natka-pietruszki.pl © Copyright 2021. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Zamknij