Nietolerancja laktozy. Jakie są jej objawy? Jaki zastosować plan działania, by sobie pomóc? :)

Kochani, czas na kolejny artykuł z serii wiedzy zdrowotno-żywieniowej. Dzisiaj co nieco na temat nietolerancji laktozy, która jest dość częstym zjawiskiem. W Polsce – według danych z różnych źródeł – występuje ona u 1,5% niemowląt i dzieci oraz u 20-37% osób dorosłych. Nietolerancja laktozy. Czym się objawia? Co należy zrobić w przypadku zdiagnozowania u siebie tej przypadłości? Tego wszystkiego dowiecie się z krótkiego artykułu. Serdecznie zapraszam! 🙂

Czym jest nietolerancja laktozy?

Nietolerancja laktozy jest coraz powszechniejszym problemem zdrowotnym, dotykającym miliony ludzi na całym świecie. Wynika ona z braku enzymu – laktazy, która jest niezbędna do trawienia laktozy – cukru występującego w mleku. Osoby cierpiące na nietolerancję laktozy doświadczają różnych objawów, takich jak bóle brzucha, wzdęcia, biegunka, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Warto zaznaczyć, że wśród malutkich dzieci występuje coś takiego, jak przejściowy niedobór laktazy. Może być on spowodowany przemijającą niedojrzałością przewodu pokarmowego u małych niemowląt, głównie wcześniaków. Uważa się, że jest on jedną z przyczyn objawów określanych jako kolka jelitowa. Każda mama wie, że nie jest to nic miłego ani dla maluszka, ani dla rodziców 🙁

W jakich produktach znajdziemy laktozę?

Laktoza, zwana również mlecznym cukrem, występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza w mleku ssaków. Znajdziemy ją w:
– mleku krowim, kozim, owczym,
– produktach mlecznych (jogurty, sery, śmietana, masło i lody),
– produktach wzbogaconych laktozą (np. niektóre napoje, batony energetyczne, odżywki białkowe).

Jakie są przyczyny nietolerancji laktozy?

Najczęstszą przyczyną nietolerancji laktozy jest zmniejszenie produkcji laktazy po okresie niemowlęcym. Genetyka odgrywa kluczową rolę, a niektórzy ludzie są bardziej predysponowani do tego schorzenia niż inni. Inne czynniki przyczyniające się do nietolerancji laktozy, to: choroby przewodu pokarmowego, urazy czy stany zapalne, które mogą wpływać na zdolność organizmu do produkcji laktazy.

Jakie są objawy nietolerancji laktozy?

Objawy nietolerancji laktozy mogą być różnorodne i najczęściej obejmują:

• bóle brzucha,
• wzdęcia,
• gazy,
• biegunkę,
• nudności,
• uczucie przelewania w jelitach,
• kolkę,
• ogólną niestrawność.

Jak zdiagnozować nietolerancję laktozy?

W celu zdiagnozowania nietolerancji laktozy należy dokładnie przeanalizować objawy oraz historię zdrowotno-żywieniową pacjenta. W celu potwierdzenia istnienia przypadłości należy wykonać test na nietolerancję laktozy. Najbardziej popularny jest wodorowy test oddechowy. W tym teście podaje się pacjentowi określoną dawkę laktozy, a następnie przez kilka kolejnych godzin monitoruje się stężenie wodoru w wydychanym powietrzu. Zwiększenie stężenia wodoru wskazuje na to, że laktoza jest fermentowana przez bakterie jelitowe, a nie trawiona przez laktazę. To badanie niestety nie podaje nam informacji, czy mamy do czynienia z pierwotną, czy wtórną nietolerancją laktozy. Ponadto, wyniki testu mogą być zafałszowane, jeśli pacjent jest palaczem oraz jeśli przyjmował lub przyjmuje antybiotyki.

Jakie inne badania mogą być przeprowadzona w celu diagnozy nietolerancji laktozy?

• badanie pH stolca (przy nietolerancji laktozy ma on odczyn kwaśny),
• doustny test obciążenia laktozą, który polega na podaniu laktozy i następnie pomiarze stężenia glukozy we krwi,
• biopsja jelita cienkiego celem oceny aktywności laktazy,
• badanie genetyczne, oceniające obecność mutacji w genie kodującym laktazę (LCT).

Jak należy się odżywiać w przypadku stwierdzonej nietolerancji laktozy?

Jednym z najczęstszych sposobów radzenia sobie z nietolerancją laktozy jest stosowanie diety bez laktozy. Obejmuje ona unikanie produktów mlecznych i substytutów mleka, które zawierają laktozę. Na rynku dostępne są również produkty spożywcze zastępcze, takie jak: napoje roślinne, jogurty i sery bez laktozy. Warto zauważyć, że niektóre osoby z nietolerancją laktozy mogą tolerować małe ilości laktozy, więc indywidualizacja diety jest kluczowa. W tym miejscu pragnę polecić moją dietę gotową “Uporządkuj swoje hormony”, która właśnie wyklucza m.in. laktozę.

W moim internetowym sklepie znajdziecie także ebook: “Słodycze bez cukru, słodzików, glutenu i laktozy”. Czyli przepisy na zdrowe słodkości dla osób z nietolerancjami pokarmowymi.

Suplementy enzymatyczne jako dodatkowe wsparcie.

Innym podejściem do radzenia sobie z nietolerancją laktozy są suplementy enzymatyczne zawierające laktazę, czyli enzym odpowiedzialny za trawienie laktozy. Przyjmowanie ich przed spożyciem produktów zawierających laktozę może pomóc w trawieniu cukru mlecznego i złagodzeniu objawów nietolerancji.

Wsparcie psychospołeczne jako ważny aspekt leczniczy.

Warto zaznaczyć, że osoby z nietolerancją laktozy muszą często “nagimnastykować się”, by funkcjonować w szerszym gronie osób np. przy okazji spotkań firmowych w restauracji. Trzeba wiedzieć, że nietolerancja laktozy może wpływać nie tylko na zdrowie fizyczne, ale również psychiczne. Warto mówić otwarcie o swojej dolegliwości, by ułatwić sobie codzienne funkcjonowanie i zaakceptować swoją sytuację.

Podsumowując

Nietolerancja laktozy jest powszechnym zjawiskiem, które wymaga indywidualnego podejścia do leczenia. Dzięki odpowiedniej diecie, suplementom enzymatycznym i wsparciu lekarza, osoby dotknięte tym schorzeniem mogą prowadzić pełniejsze, zdrowsze życie. Jednak kluczowym elementem jest edukacja społeczeństwa na temat nietolerancji laktozy, aby zwiększyć świadomość i zrozumienie potrzeb osób z tą dolegliwością. Jako dietetyk w pierwszej kolejności zawsze polecam samodzielną obserwację swoich dolegliwości i prowadzenie tzw. dzienniczka odczuć po spożyciu danych produktów. W ten sposób można bardzo łatwo i za darmo stwierdzić, które produkty nam szkodzą, a które nie.

Na podstawie:

1. Szilagyi, A. (2015). Management of lactose intolerance. World Journal of Gastroenterology, 21(26), 7683–7693.
2. Misselwitz, B., Pohl, D., & Fruhauf, H., et al. (2019). Lactose malabsorption and intolerance: pathogenesis, diagnosis and treatment. United European Gastroenterology Journal, 7(6), 667–673.
3. Suchy, F. J., Brannon, P. M., Carpenter, T. O., et al. (2010). NIH consensus development conference statement: Lactose intolerance and health. NIH Consensus and State-of-the-Science Statements, 27(2), 1–27.
4. Gawęcki J. Żywienie człowieka, Podstawy nauki o żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2017.

Przeczytaj także:
– Czego nie lubi Twoja tarczyca?
– Polub się z tłuszczem i chudnij zdrowo!

Jeśli chcesz być na bieżąco ze zdrową i smaczną dietą, śledź mnie na Facebooku i Instagramie 🙂 Tam częściej pojawiają się zdrowe pyszności 🙂